Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından pek çok binada hasar meydana geldi. Oluşan enkazlarda 44 binden fazla kişi yaşamını yitirirken; depremden sağ kurtarmayı başaranlar için ise, evlerinin oturulmaz olduğu gerçeği yüzlerine vurdu. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın orta hasarlı dediği evlerde onarımından sonra oturmak mümkünken; vatandaşların kafasında da güçlendirmenin mi yeniden yapımın mı daha az maliyetli olduğuna ilişkin sorular oluşmaya başladı. Bu sorulara Deprem Güçlendirme Derneği (DEGÜDER) Başkanı Sinan Türkkan yanıt verdi.
Afet bölgesi ilan edilen 11 ildeki incelemelerin ardından açıklama yapan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, “Bugüne kadar 4 milyon 658 bin bağımsız bölümden oluşan 1 milyon 316 bin binanın incelenmesi tamamlandı. Tüm Türkiye’de incelenen 1 milyon 316 bin binada, 534 bin bağımsız bölüm ve 173 bin binanın ağır hasarlı, yıkık veya acil yıkılacak olduğunun tespitini yaptık” bilgisini vererek, durumun ehemmiyetini gözler önüne sermişti. Ayakta kalan binaların güçlendirilmesine ilişkin soruları ise, DEGÜDER Başkanı Sinan Türkkan yanıtladı. Peki, hangi binaların güçlendirilmesi gerekiyor ve bu işlemin maliyeti ne kadar? İşte detaylar…
“KARBONFİBER DEMİRDEN ON KAT DAHA GÜÇLÜ”
Güçlendirmelerde karbonfiber malzemeyi öneren Sinan Türkkan, “Karbonfiber bildiğiniz bir kumaş şeklinde kolonun etrafına sarılarak epoksi ile yapıştırılarak sarılan bir malzeme demirden on kat daha güçlü malzemeler… Dolaysıyla onunla sardığınız zaman deprem sırasında bu kolonun parçalanmasını veya bundan dolayı çökmesini engellemek mümkün” diye konuştu. Ardından ülkedeki yapı stoğuna değinen Türkkan, yenilenmesi gereken bina oranını tahmin etti.
“YÜZDE 70 GÜÇLENDİRME İLE KURTULABİLİR”
Güçlendirmenin kurtarıcı bir teknik olduğunu hatırlatan Sinan Türkkan, yapı stoklarına ilişkin bilgi vererek, güçlendirmenin riskli yapıların yaklaşık yüzde 70’ini kurtarabileceğini belirtti. Türkkan’ın açıklamalarında şu ifadeler yer aldı:
“Ülke geneline baktığımız takdirde toplam yapı stoğumuzun yüzde 75’nin riskli alanda olduğunu hep birlikte biliyoruz artık. 10 milyon veya 8 milyon bir bina stoğu varsa elimizde ve bunlarda risk taşıyorsa bunların çok rahatlıkla yüzde 60’ı yüzde 70 güçlendirme ile kurtulabilir. Önce kolon içerisindeki donatılar tespit edildi ve donatılardan sonra demir olmayan bölgeden karotlar alındı. Sıyırmalar yapıldı, temelle ilgili analizler yapıldı. Zeminle ilgili etüt yapıldı. Bu bina da güçlendirilecek bir bina olarak projelendirildi.”
“YENİDEN YAPIM MALİYETİNİN YAKLAŞIK YÜZDE 40’I”
Güçlendirmeye ilişkin görüşlerini Haber Global’e aktaran Sinan Türkkan, güçlendirme maliyetinin yeniden yapım maliyetinin yaklaşık yüzde 40’ı olduğunu belirterek, sürece ilişkin de bilgi verdi. Türkkan, güçlendirmede yapılan işlemleri şu şekilde anlattı:
“Bodrum katta bütün temeller açılıp burası radya temel şeklinde dönüştürülecek yani tamamı temel haline gelecek ve zemin iyileştirilmesi ile birlikte bu binada çalışmaya başlanılacak. Kolonlar yapılan analizler sonucunda eğer yetersiz çıkarsa bunun önünde birkaç tane güçlendirme yöntemi var. Bir tanesi betonarme mantolama dediğimiz yaygın olarak bilinen ikincisi çelikle güçlendirme var. Bir de tabi son yıllarda sıklıkla kullanılan ve ekonomik olan karbonfiberle güçlendirme var. Gördüğünüz duvar tuğla duvar biz bu tuğla duvarı kaldırıp yerine perde beton yapacağız”
“DAİRE BAŞI 250 BİN TL MERTEBESİNDE”
Son olarak daire başı fiyat da veren Sinan Türkkan, güçlendirmenin maliyetini gözler önüne serdi. Türkkan’ın açıklamaları; “Güçlendirmenin kendisi aşağı yukarı daire başı 250 bin TL mertebesinde tamamlanmış olacak. Ancak vatandaş burada bu çalışma yapıldıktan sonra doğramalarını da değiştirmek istiyor. Yerdeki parkesini değiştirmek istiyor. Bununla ilgili de daire başı 100-150 bin TL’lik ilave maliyet geliyor. İnsanlar da bu işin sonunda sağ salim dışarı çıkabilir. Belki bina hasar görür ama insanlar sağlıklı bir şekilde hayatına devam edebilir” ifadeleriyle son buldu.