Ev sahibi ve kiracı arasındaki sorunlar son dönemde arttı. Pandemi, ekonomik kriz ve vergiler kira fiyatlarını yükseltti. Bu da ev sahipleri ve kiracılar arasında çatışmalara yol açtı. Bu yüzden yeni uygulamalar devreye girdi.
Son dönemde ev sahibi ve kiracı hakları en çok aranan ve merak uyandıran konular arasında yer alıyor. Ne yazık ki, pandemi sonrası artışlar, ekonomik kriz ve vergi oranlarıyla doğrudan ilişkili olarak hızla yükselen kiralar nedeniyle ev sahipleri ve kiracılar arasındaki anlaşmazlıklar giderek arttı.
Bu nedenle hem ev sahiplerini hem de kiracıları koruyacak yeni prosedürler uygulamaya konulmaya başlandı. Bu uygulamalarla ev sahiplerinin haksızlıkları önlenmeye ve her iki tarafın da hakları korunmaya çalışılıyor. Bu yazımızda bu konudaki tüm ayrıntıları sizler için derledik.
KİRACILAR EV SAHİPLERİNİ NASIL ŞİKAYET EDEBİLİR?
Son yapılan düzenlemelere göre ev sahipleri kira bedellerine en fazla yüzde 25 zam yapabilecek. Bu sınır başta 1 Temmuz 2023’e kadar geçerli idi ama sene sonuna kadar uzatıldı. Uygulamanın önümüzdeki sene de devam edeceği bilgisi alındı ama konu ile alakalı henüz net bir açıklama yapılmadı.
Alınan bu önlemler sayesinde kiracılar yıl sonunda yasal sınırdan fazla fahiş zam yapmış olan ev sahiplerini CİMER’e şikayet edebilecekler. Böylece normal olmayan kira artışları ve kiracı mağduriyetleri azalacak. Ev sahipleri de kafalarına göre zam yapamayacak.
EV SAHİBİ ŞİKAYET HATTI NEDEN KURULMADI?
Geçtiğimiz aylarda ev sahibi ve kiracı sorunlarını azaltmak ya da çözüme kavuşturmak için bir Ev Sahibi Şikayet Hattı kurulması planı yapılmıştı. Kiracılar kira sözleşmeleri bitmeden evden çıkarılmak istenen ya da haksız zam yapan ev sahiplerini bu yeni hatta şikayete edebileceklerdir. Ancak kira zamlarına sınırlama getirilmesi gibi uygulamalar nedeni ile bu proje iptal edildi.
Kiracılar bu tip durumlarda 189’u arayarak veya CİMER ya da e-Devlet’ten ihbar formu doldurarak ev sahiplerini şikayet edebilecekler.
KİRACIYI EVDEN ÇIKARMA ŞARTLARI NELER?
Ev sahibi kiracıyı kira sözleşmesi bitmeden evden çıkaramaz. Ancak bazı özel durumlarda bu mümkün olabilir. Bu durumları şöyle özetleyebiliriz:
- Ev sahibi veya ailesinden bakmakla yükümlü olduğu kişilerin o evde oturması gerekiyor
- Ev sahibi evi başkasına satıyor ve alan kişi 6 ay içinde kiracıdan çıkmasını istiyor
- Kiracı kirayı zamanında ödemiyor
Bu son durumda ev sahibi kiracıya yazılı olarak iki kez uyarıda bulunabilir. Ev sahibi bu uyarıda kiracıya belli bir süre verir. Eğer bu süre içinde kiracı kira ödemezse ev sahibi sözleşmeyi sonlandırabilir. Bu süre konutlarda ve işyerlerinde en az 30 gün olmalıdır.
Bu gibi durumlarda ev sahibinin kiracıyı evden çıkarma hakkı vardır. Mahkemeye bile gidilse bu konuda ev sahibi gerekli belgeleri ibraz ederek haklılığını ispatlayabilir.
FAHİŞ KİRA ARTIŞI YAPAN KİŞİ NE KADAR CEZA ALIR?
Kira konusunda başka çözümler de gündemde. Adalet Bakanlığı bir çalışma yaptı. Bu çalışmaya göre Türk Ceza Kanunu’nda bir değişiklik yapılacak. Bu değişiklik ile piyasa ortalamasının çok üzerinde kira artışı yapan ve haksız kazanç elde edenlere hapis cezası verilecek.
Bu ceza bir ila üç yıl arasında olacak. İki yıla kadar olan suçlarda tutuklama olmayacak. Ama üç yılla suçlanan fahiş kira artışı yapanlar mahkeme kararıyla tutuklanabilecek.