İşveren ile işçi arasındaki sorunlardan kaynaklanan işe iade süreçleri, pek çok soruyu da beraberinde getiriyor. Özellikle haksız yere iş sözleşmesinin feshinin gerçekleştiğini düşünen işçilerin başvuru yaptığı işe iade süreçlerine ilişkin kararlar, mahkemelerce veriliyor. Ancak her kararın ardından işe dönüş mümkün olmadığı gibi aynı zamanda işe iade başvurusu yapılmaması halinde de dönüş pek mümkün olmuyor.
İşe iade davalarının sonuçlanmasının ardından işe iade başvurusu yapılması gerekiyor. Yapılan bu başvurunun ardından başlayacak olan işe iade süreci, yasaların belirledi belli zaman dilimini kapsıyor. Peki işe iade davası ne zaman sonuçlanır? İşe iade başvurusu kime yapılır? İşe iade davası kazanıldığında işe dönülebilir mi? İşte işe iade sürecine ilişkin tüm detaylar…
İŞE İADE DAVASI NE ZAMAN SONUÇLANIR?
İş mahkemeleri aracılığıyla açılan işe iade davalarında karar mercii mahkemelerdir. Davacının işçi olduğu işe iade davalarında ilk durum davanın kabulü olarak ortaya çıkabilecekken, ikinci durum davanın reddi olarak ortaya çıkabilir. Ancak işe iade davalarında üçüncü bir durum da söz konusudur. Bu durumda davanın konusuz kalması ortaya çıkar. Davanın kabulü halinde işe iade başvurusu yapmak gerekir. Öte yandan işe iade davaları mahkemenin iş yüküne göre değişen süre içerisinde sonuçlanabilir. Bu süre 6 ay gibi kısa bir süre olabileceği durumlar bulunsa da 2 yıl gibi uzun süre içerisinde sonuçlanan davalar da söz konusudur.
İŞE İADE DAVASI KAZANILDIĞINDA İŞE DÖNÜLEBİLİR Mİ?
İşe iade davasının kabulüne ilişkin bir karar verilmesi, davayı yerel mahkemede işçinin kazandığı anlamına da beraberinde getirir. Bu kararı iş mahkemeleri verdiği için karşı tarafın karara itiraz hakkı bulunur. Karar Yargıtay’a temyiz konusu olarak götürülebildiği için mahkeme süreci itiraz halinde uzayabilir. Aynı şekilde reddedilen davalar için de işçinin Yargıtay’a gitmesi söz konusu olabilir. İşe iade davalarının kabulü durumunda iki aşamaları karar verilir. Bu aşamalar ise şu şekildedir:
-
FESHİN GEÇERSİZLİĞİ KARARI:
İşe iade davalarının işçinin lehine kabul edilmesi halinde işveren tarafından yapılan fesih geçersiz kabul edileceği için iş fesih kabul edilmez. Bu da işe iade kararının ilk adımı olarak görülür. Feshi geçersiz kılan mahkeme, bu aşamadan sonra iade kararına varabilir.
-
İŞE İADE KARARI:
İş mahkemelerinin verecek olduğu ikinci karar, işçinin işine geri iadesidir. Fesih geçersiz olduğu için işe geri iadesi istenilen işçinin hüküm kesinleştikten sonraki 10 gün içerisinde başvuru yapmakla yükümlüdür. İşverenin yükümlülüğü ise bu başvurudan sonra başlar. İşveren 30 gün içerisinde işçi ile ilgili kararını vermekle yükümlü tutulur.
İŞE İADE DAVASI KAZANILDIĞINDA İŞVEREN İŞÇİYİ ALMAK ZORUNDA MIDIR?
Türkiye’deki çalışma kanunlarına göre; işe iade davası kazanıldığında işveren işçiyi geri alma konusunda zorunlu tutulamaz. Bu noktada başvurudan sonraki 30 gün içerisinde karar verme yükümlülüğü bulunan işveren, işçiyi geri işe başlatabileceği gibi işçinin tazminatını ödeyerek işe başlatmama konusunda da yetkili kılınır. Başka bir deyişle işe iade davasının kazanılması, işe dönüşü kesinleştirmez. İşçinin iadesinin yapılmaması halinde verilecek olan tazminat ise, 4 ay ile 8 aylık brüt ücret tutarı arasında tazminat ödenmek zorundadır. Aynı zamanda işçinin boşta geçen sürelerinden doğmuş olan dönem için işçiye dört aya kadar tazminat ödemesi yapılır.
İŞE İADE BAŞVURUSU KİME YAPILIR?
İşe iade davaları iş mahkemelerine açılırken, işe iade başvurusu için mahkemeye gerek yoktur. Mahkemenin vermiş olduğu hükmün kesinleşmesinin ardından tanınan 10 günlük süre içerisinde işçi işverene doğrudan başvuru yapabilir. Yapılan bu başvuru sonrasında işveren kendisine tanınan 30 gün süre içerisinde işçiyle ilgili kararını alıp, uygulamakla yükümlüdür. Bu karar yukarıda da anlatıldığı üzere işe dönüş ya da tazminat ödemesi olabilir.