Geçtiğimiz günlerde emekliliğinde yaşa takılanlar için sevindirici haber yürürlüğe girmişti. EYT’nin meclisten geçmesiyle birlikte akıllarda bazı soru işaretleri de oluştu. Kabulünün ardından en çok merak edilen konulardan biri de EYT kıdem tazminatı oldu.
EYT meclisten geçti! Peki, EYT’liler kıdem tazminatı alabilecek mi? EYT kıdem tazminatı nedir, nasıl alınır? Kıdem tazminatı ne kadar oldu ve nasıl hesaplanır?
Emekli olmak isteyen vatandaşlar arasında EYT kıdem tazminatının ne olduğu, nasıl alınabileceği merak konusu. Peki, EYT kıdem tazminatı ne kadar, nasıl hesaplanır? İşte EYT kıdem tazminatı hesaplama haberin devamında…
EYT NEDİR?
Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) ile ilgili düzenleme ilk olarak Şubat tarihinde görüşülmüştü. EYT mecliste kabul edilerek, 3 Mart 2023 tarihinde EYT ile ilgili yasa Resmi Gazete ’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş oldu. EYT’nin meclisten geçmesi ile birlikte 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı bir şekilde çalışmaya başlayanlar yaşa takılmaksızın prim gününü ve sigortalılık süresini tamamlama koşulunu yerine getirmiş olanlar emekli olabilecekler.
Mevcut durumda yasa kapsamına dahil olan çalışan EYT’liler için SGK süreci kolaylaştırmak adına yeni bir karar aldı. E-devlet üzerinden aldıkları belgeler de “emekli olur” yazısı yerine geçecek ve böylelikle çalıştıkları iş yerlerinden “emeklilik” gerekçesiyle işten ayrılma başvurusu yapılabilecek. Peki, işverenler nasıl bir yol izleyecek, kıdem tazminatı nasıl hesaplanacak?
EYT BAŞVURUSU NASIL YAPILIR?
EYT için gerekli olan şartları sağlayanlar, emeklilik için E-Devlet üzerinden işten ayrılma başvurusu yapabilecekler. E-devlet arama çubuğuna EYT yazıldığında doğrudan başvuru ekranına yönlendirecek. Tahsis talep türü olarak “ yaşlılık aylığı ”seçilip SSK kapsamında 4A/4B seçeneği işaretlenerek başvurularını tamamlayabilecekler. Dosya dosya başvurular incelenerek şartları sağlayıp sağlamadığı yönünde karar verilecek. Şartları sağlayıp EYT başvuru dilekçesinin kabulünün ardından en kısa sürede izleyen aybaşından itibaren (1 Nisan) ilk aylığa hak kazanılacak.
İŞVERENLER NE YAPACAK?
Peki, işverenler ne yapacak, kıdem tazminatı nasıl hesaplanacak? İşverenler EYT kapsamındaki çalışanlarının işten çıkarılma işlemlerinde diğer normal emeklilik prosedürleriyle aynı yolu izleyecekler. Birinci adımda işveren personel için “emeklilik veya toptan ödeme gerekçesiyle” tanımlanan 8 numaralı kodu kullanarak çıkış yapacak.
Ayrıca, aynı iş yerinde çalışmaya devam edecek olan emekliler içinde işverenin aynı prosedörü izleyeceği belirtildi. Çalışan tahsis talebinde bulunması durumunda ertesi gün sosyal güvenlik destek primine tabi bildirim yaparak aynı işyerinde aralıksız çalışmaya devam edebilecek. Ayrıca çalışan 30 gün içinde aynı iş yerinde çalışmaya başlaması halinde yüzde 5 oranında sosyal güvenlik destek primi indirimine hak kazanacak.
İşveren, işten ayrılan çalışanına hak kazandığı kıdem tazminatını ödeyecek. Hazine ve Maliye Bakanı Nebati, EYT sonrası işverenin verecek olduğu kıdem tazminatı için destek olunacağını açıkladı. İşverene Kredi Garanti Destek Fonundan destek verileceğin ve 6 ay ödemesiz 36 aya kadar vade imkânı sunulacağı belirtti.
KIDEM TAZMİNATI NASIL HESAPLANACAK?
EYT yasası ile emekli olacakların merak ettiği konulardan bir diğeri tazminat hesabı oldu. 1936’da ilk kez çıkarılan yasa ile uygulanmaya başlayan kıdem tazminatı, işten ayrılan bu işçiye yılların emek ve birikimine bir karşılık olsun diye düşünülmüş işçinin çalışmış olduğu her bir yıla karşılık olarak çalıştığı yıl kadar toplu olarak ödenen tazminat tutarını ifade eder. Kıdem tazminatı hesabında işçinin en son brüt maaş ücreti ile o güne kadar çalışmış olduğu yıl sayısı çarpılarak bulunur. İşçinin çalışmış olduğu iş yerinde geçirdiği her bir yıl için bir aylık (30 gün baz alınır) brüt ücreti üzerinden ödeme yapılır. Yasalara göre kıdem tazminatından sadece damga vergisi alınabiliyor.
KIDEM TAZMİNATI TAVANI 19 BİN 982 TL OLDU
Temmuz memur zammı sonrası en yüksek kıdem tazminatı 15.371 lira olarak uygulanıyordu. Hazine ve Maliye Bakanlığının “2023 Yılı Ocak Ayına Ait Mali ve Sosyal Haklara İlişkin Genelgesi” kapsamında yeni kıdem tazminatı tavanı yüzde 30 artışla 19 bin 982 lira 83 kuruş olarak açıklandı.