Kıdem Tazminatı Alma Şartları Nelerdir? Kıdem tazminatını işçi statüsünde düzenli olarak kanunlara uygun bir şekilde çalışıp işten ayrılanlar belirli şartlara uyarak kıdem tazminatı alabilir. İşçilerin maddi güvenliğini sağlamak amacıyla işten çıkarılma durumlarında kendisiyle beraber ailesinin mağdur edilmemesi için kıdem tazminatı verilir.
Kıdem Tazminatı Alma Şartları Nelerdir? Başvurusu
Kıdem tazminatı başvurusu yapan işçiler belli sebeplerden ötürü işten ayrıldıklarında işyerinde çalıştığı zamana eş değer bir ödeme alırlar.
Kıdem tazminatını alma şartları 4857 sayılı İş Kanunu’na göre belirlenir. İşten ayrılmış veya ayrılmayı düşünen bireyler bu şartlara uyması halinde kıdem tazminatı başvurularını yaprak kıdem tazminatı alamaya hak kazanabilirler. Kıdem tazminatı alma şartları ise şöyledir;
- Yazılı veya sözlü fark etmeksizin işveren ile işçi arasında bir sözleşme yapılması
- 4857 sayılı İş Kanunu’na göre işçi olmak için gerekli şartları sağlayarak kanunen işçi statüsünde olması
- İşçinin işyerinde düzenli olarak en az 1 yıl fiilen çalışmış olması
- Yazılı veya sözlü fark etmeksizin belirsiz bir iş sözleşmesi olması ve işçi tarafından bu sözleşmenin feshedilmesi durumunda haklı fesih şartına uyanlar
- Belirli iş sözleşmesi olanlar ise sözleşme bitiminden önce haksız nedenlerle sözleşmeleri feshedilirse kıdem tazminatı alabilirler.
Kıdem Tazminatı Başvurusunu Kimler Yapabilir?
Kıdem tazminatı başvurularını 4857 sayılı İşçi Kanunu’na göre işçi sayılan ve bir yıl çalışma şartı ile haklı fesih şartına uyan bireyler yapabilir. Kıdem tazminatı başvurunuz için öncelikle işçi statüsünde çalışıyor olmanız gerekir. Bazı meslek gurupları işçi olmamaları nedeniyle kıdem tazminatı talebinde bulunamazlar. Bu kanuna göre işçi sayılmayan meslek gurupları ise şöyledir;
- Ev hizmetlerinde çalışanlar
- Çıraklar
- Sporcular
- Deniz ve hava taşıma işlerinde çalışanlar
- 50’den az işçi çalıştırılan tarım ve orman işlerinin yapıldığı işyerlerinde çalışanlar
- Rehabilite edilenler
Kıdem Tazminatı Başvurusu Yapmaya Hak Kazanılan Haller Nelerdir?
Kanunen işçi statüsünde çalışanlar iş sözleşmelerinin işveren tarafından haksız, işçi tarafından haklı olduğu durumlarda kıdem tazminatı almaya hak kazanabilirler. Kıdem tazminatı almaya hak kazanılan durumlar ise şöyledir;
- İşçi sağlığını tehdit eden durumlarda iş sözleşmesini feshedebilir. Bunun maddi güvencesi olarak ise kıdem tazminatı almaya hak kazanır. Söz konusu olan işin yapılması işçinin sağlığına zarar veriyorsa, işyerinde sağlık kurallarına uyulmadan çalıştırılıyorsa sağlığının tehlikede olduğunu düşünen işçiler sağlık raporu almak şartıyla sözleşmelerini feshettikten sonra kıdem tazminatı alabilir.
- İşçi maaşını alamadığı durumlarda iş sözleşmesini feshedebilir. Bunun maddi güvencesi olarak ise kıdem tazminatı almaya hak kazanır. Maaşlarını alamayan veya geç almak zorunda kalan işçiler sözleşmelerini feshettikten sonra kıdem tazminatı alabilir.
- İşçi, işyerinde mobbinge maruz kalarak çalıştırılıyorsa işveren tarafından hakaret ve tehdit ediliyorsa işçi sözleşmesini feshedebilir. Bunun güvencesi olarak ise kıdem tazminatı almaya hak kazanır. İşverenin işçiye karşı işlediği suçlar karşısında işçiler sözleşmelerini feshettikten sonra kıdem tazminatı alabilir.
- İşçiler fiilen işyerinde çalıştıkları durumlarda askerlik hizmeti gerekçesi ile işten ayrılabilirler. Bunun maddi güvencesi olarak kıdem tazminatı alamaya hak kazanırlar.
- İşçiler işyerinde çalışıyorken emekli olması halinde işten ayrılabilir. Bunun güvencesi olarak ise kıdem tazminatı almaya hak kazanır.
- Sadece kadın işçilere özgü olan bir kanuna göre kadınlar evlendikleri zaman iş sözleşmelerini 1 yıl içinde feshederlerse kıdem tazminatı alamaya hak kazanabilirler.
- İşçinin vefat etmesi durumlarında ise mirasçıları kıdem tazminatı başvurusu talebinde bulunabilirler.
Kıdem Tazminatı Başvurusu Nasıl Yapılır?
Kıdem tazminatı başvuruları kapsamında kıdem tazminatı alacak işçilerin çalıştığı süre boyunca kazandığı kıdem ödemelerini alabilmeleri için dilekçeleri ile birlikte ilk olarak bizzat işverene gitmeleri gerekir. Alt işveren (Taşeron) işçileri ise kıdem tazminatını alabilmesi için taşeron firmasından kanıtlayıcı bir yazı almaları gerekir. Daha sonra ilgili kamu kurum veya kuruluşu tarafından ödenir.
Kıdem tazminatı başvurusu için işveren işçinin hak ettiği kıdem tazminatını ödemediği zaman ise işçiler kıdem tazminatı ödemelerini almak için önce arabulucu başvurusu yapmaları gerekir. Arabulucuda anlaşma sağlanamazsa ise il mahkemesine dava açılabilir.