Türkiye’de 7 milyon çalışanı doğrudan etkileyecek olduğu gibi 85 milyon vatandaşı da dolaylı yoldan etkileyecek olan yeni asgari ücretin belirlenmesine sadece günler kaldı. Ankara kulisleri rakamın 25 – 29 Aralık tarihlerinde açıklanmasını mümkün görürken; en geç 31 Aralık 2023 tarihinde asgari ücretin duyurulması gerekiyor. Bu kapsamda bekleyiş sürerken, ikinci toplantı için tarih geldi.
Bilindiği üzere Asgari Ücret Tespit Komisyonu, her zamankinden farklı olarak bu kez işçilerden temsilcilerin bulunduğu heyetle ilk olarak 11 Aralık 2023 tarihinde toplandı. Bu toplantıda rakam konuşulmadığı söylenirken, vergi konusunda hem işveren hem de işçi kesimi mutabık kaldı. Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun ikinci toplantı tarihi de ilk toplantıdan hemen sonra geldi.
İkinci toplantı tarihi 18 Aralık 2023 olarak belirlenmişken, rakamların konuşulacağı bu tarihe ilişkin kulis bilgileri Sabah’tan Mete Dirice kaleme aldı. Asgari ücrete ilişkin rakam telaffuz eden Dirice’den dolar hesabı da geldi. Peki asgari ücret ne kadar, kaç TL olacak? İşte asgari ücret zammında son durum…
ASGARİ ÜCRETTE DÖVİZ DEĞERİNİN KORUNMASI BEKLENİYOR
Sabah’tan Mete Dirice’nin haberine göre; son olarak temmuz ayında yüzde 34 zam alarak 11.402 TL’ye yükselen asgari ücret, o dönem 23,82 TL olan dolar kuruyla yaklaşık 482 dolara denk geliyordu. Bu nedenle asgari ücrette erime olmaması için bu rakamın üzerine çıkması beklenen asgari ücrette rakamların konuşulacağı ikinci Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplantısı için bekleyiş başladı. Rakamların masaya geleceği konuşulan bu toplantıdan önce artan devlet destekleri de dikkat çekti. 2023 yılının ilk yarısı için 400 TL olan asgari ücret desteği, 2023 yılının ikinci yarısı için 500 TL’ye artırılmıştı. Bir artış da bu dönem için bekleniyor.
ASGARİ ÜCRETLE BİRLİKTE BİRÇOK KALEMDE ARTIŞ OLACAK
Ocak ayından itibaren geçerli olacak 2024 asgari ücretli bilindiği üzere birçok kalemde artışı da beraberinde getirecek. Emekli ve memur zammına referans olması da beklenen zamlı asgari ücret; engelli maaşları, dul-yetim aylıkları, evde bakım destekleri ile sosyal transfer harcamalarını artıracakken, bazı ödemeleri doğrudan etkileyecek. İşte asgari ücretin doğrudan artış sağlayacak olduğu ödemeler:
- 65 yaş, engelli ve evde bakım maaşı gelir sınırı
- Asgari ücretlinin kıdem tazminatı
- Askerlik ve doğum borçlanması
- Genel Sağlık Sigortası (GSS) primleri
- İhya tutarı ve isteğe bağlı sigorta primi
- İşsizlik maaşı
- Kısa çalışma ve yarı zamanlı çalışma ödeneği
- Rapor parası ve iş görmezlik ödeneği
- Stajyer ücreti
- Yurt dışı borçlanması
MASAYA İLK RAKAM TİSK TARAFINDAN GELECEK
Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nda işveren adına oturan TİSK, masaya ilk rakamı getiren taraf olacak. Yeni asgari ücretin tespitinde başta Merkez Bankası’nın 2023 yılı ve 2024 yılı enflasyon tahminleri olmak üzere birçok etmen de etkili olacak. Özellikle 482 dolar bandının korunmasının beklendiği asgari ücrete minimum beklenen zam oranı ise, şu an gerçekleşmiş olan yüzde 33,6 enflasyonun üzerinde olması. Öte yandan çeşitli senaryolara göre zam alması muhtemel alan asgari ücret zammında önce çıkan rakamlar ve zamlı asgari ücret ise şu şekilde:
- 2024 yılı enflasyon tahmini yüzde 36 => Yeni asgari ücret 15.506 TL
- 6 aylık enflasyon tahmini yüzde 37,76 => Yeni asgari ücret 15.707 TL
- Memur zam oranı beklentisi yüzde 49,46 => Yeni asgari ücret 17.041 TL
Kabaca yüzde 40 ila 50 arasında zam alması beklenen asgari ücrette 1 dolar 29,03 TL’ye denk geldiğinde gelecek olan yüzde 40’lık bir zam asgari ücretin yeni rakamını 550 dolara çıkaracak. Minimum olarak konuşulan yüzde 36’lık zamda bu hesap 534 doları bulacak.
TARAFLAR YENİ TOPLANTI ÖNCESİNDE KONUŞTU
Öte yandan yeni toplantı öncesinde taraflardan açıklama peş peşe geldi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, toplantıdan hemen sonra beklenen zam için; “Yeni asgari ücretin istihdamı koruyacak ve artıracak en makul noktada belirlenmesi için çalışacağız. Şartlar ne olursa olsun kayıt dışı istihdam ve işsizlik ile mücadeleye devam edeceğiz. Toplantıların adil bir değerlendirme anlayışı ile gerçekleşeceğine inanıyorum. Ekonomideki genel toparlanmanın etkisi ile önümüzdeki yıl istihdam artışı bekliyoruz” diye konuştu. TÜRK-İş’i temsilen Ramazan Ağar ise, şu açıklamayı gerçekleştirerek zamma ilişkin beklentilerini bildirdi:
“Asgari ücret koruma ücretidir, fiyat artışları her alanda devam etmektedir, alınan tedbirler henüz işçinin mutfağına, geçim şartlarına olumlu olarak yansımamıştır. Asgari ücret aylardır açlık sınırının altındadır. İşçilerin geçim şartlarının iyileştirilmesi yönünde atılan adımlar sürdürülmelidir. Vergide adalet sağlamaya yönelik adımlar devam etmedi. İşçinin, memurun, emeklinin yaşadığı enflasyon ile açıklanan resmi enflasyon rakamları arasında büyük uyumsuzluk vardır. Refahı adil paylaşmanın gereği yapılmalı.”