Ceza hukuku kapsamında Türkiye’de günümüzde çok sayıda dava görülüyor. Bu davaların en kısa süre içinde sonuçlanması için yargı sürecinin belirlenen hukuki prosedüre uygun şekilde işlemesi gerekiyor. Soruşturma sonucunda toplanan kanıtlardan bir kişinin suç işlediğine kanaat getirilirse savcılık ceza davası açmak zorundadır.
Savcılık tarafından suç işlendiğinin tespit edilmesi halinde bir iddianame düzenlenir ve sonrasında ceza davası açılır. Ceza davası savcılık tarafından hazırlanan bu iddianamenin kabulü ile başlamaktadır.
CEZA DAVASI NEDİR?
Ceza davası, en basit haliyle bir suçun işlenmesinin ardından görülen davalardır. Kamu davası niteliğine haz olan bir dava türü olan ceza davaları, Cumhuriyet savcılığı tarafından hazırlanan iddianamenin kabulü ile başlar. Ceza hukuku kapsamında görülen bu davalar, suçun işlendiğinin savcılık tarafından öğrenilmesinin ardından başlamaktadır. Kovuşturma aşaması bu davaların açıldığı ve yargılamanın yapıldığı aşamadır.
Türk Ceza Kanunu (TCK) kapsamında yer alan suçların ortaya çıkması ve delillerin toplanmasının ardından savcılık tarafından iddianame hazırlanır. Ardından dava süreci başlatılabilir.
CEZA DAVASI HANGİ DURUMLARDA AÇILIR?
Ceza davası, kamu davası niteliğindeki davalardır. Bu nedenle savcılık tarafından iddianame hazırlanması gerekir. Ceza davalarının konusu suç teşkil eden bir unsurun ortaya çıkmasının ardından yargılama yapılmasıdır. Suç işlendiğine dair yeterli şüphe olması durumunda açılabilir. Ceza davasında işlenen suçun niteliği dikkate alınarak dava açılmaktadır. Bu nedenle TCK kapsamında yer alan suçlardan biri ya da birkaçının ortaya çıkmış olması gerekmektedir.
Ceza davaları kovuşturma aşaması yani iddianamenin kabulü ile başlamaktadır. Ceza davalarının açılması için ortaya suç teşkil eden unsurların çıkması gerekiyor. Ceza davalarında kimi suçlar şikayete bağlı iken kimi suçlar ise kamu davası olarak şikayet aranmadan dava açılabilir. Bu tür detaylara dikkat edilerek ceza davası açılması gerekecektir. Ceza davası açılmasını isteyen bir kişi savcılığa şikayette bulunarak yargı sürecinin başlamasını sağlayabilir. Ancak başvuru sonrasında hemen dava başlamaz. Öncelikle suç teşkil eden deliller toplanır ve yeterli şüphe olması gerekir.
CEZA DAVASI NE KADAR SÜRER?
Ceza davalarının süreleri her olaya göre değişmektedir. Davanın konusu, tarafları, suçun niteliği ve mahkeme yoğunluğu gibi unsurlar ceza davalarının sürelerinin farklılık göstermesine neden olmaktadır. Ceza davlarında hedef süre ortalama 300 ile 390 gün olarak belirlenmiştir. Ortalama 1 yıl içinde sonuçlanması öngörülse de bu sürelerin üzerinde ya da altında da sonuçlanması mümkündür.
Ceza mahkemeleri suçun niteliğine göre değişebileceği için yaklaşık olarak 10 – 13 ay arasında bir süreden söz edilebilir. Mahkeme yoğunluğu ve davaya konu olayın detaylarına göre bu süreler farklılık gösterebilir. Hedef süre ise 300 – 390 gün olarak belirlenmiştir.
CEZA DAVASI YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME HANGİSİ?
Ceza davalarında, suçun işlendiği yer belli değilse, şüpheli veya sanığın yakalandığı yer, yakalanmamış ise yerleşim yeri mahkemesi yetkili mahkemedir. Şüpheli ya da sanık eğer Türkiye’de yerleşim yeri bulunmuyorsa bu kapsamda en son adresinin bulunduğu yer mahkemesi yetkili olacaktır.
Ceza davaları asliye ceza mahkemesi ve ağır ceza mahkemelerinde görülmektedir. Suçun durumuna göre ağır ceza ya da asliye ceza mahkemelerinde ceza davaları görülebilir. Yetkili ve görevli mahkeme bu kapsamda kişinin bulunduğu yerdeki asliye veya ağır ceza mahkemeleri olarak belirlenmiştir.